Pyszna historia lodów. Od włoskich specjałów do PRL-owskich przysmaków

Zimny deser, który można w przeróżnych wersjach zakupić w każdym spożywczaku i nie tylko, ma zaskakująco bogatą metrykę. Źródła doszukujemy się na południu Europy – to Włochom powszechnie przypisywane jest wynalezienie lodów i technik ich przyrządzania. Ale prawda jest taka, że Italia była zaledwie przystankiem w podróży, jaką lody odbywały w ciągu lat po całym globie. Jak powstawał i jak dotarły do Polski? O tym w cyklu „Sentymentalny wtorek”.

Faktem jest, że już starożytni Grecy i Rzymianie lubili schładzać się, chrupiąc kruszony lód z miodem lub owocami. Lód trzeba było jednak sprowadzać wysoko z gór, co było niezwykle drogie, więc na ten deser mogli sobie pozwolić jedynie najbogatsi. Podobnie jednak było po drugiej stronie świata – chińscy cesarze i inni arystokraci przepadali za podobnymi miksturami, uzupełnianymi ryżem i przyprawami, a dopiero później mlekiem (sami Chińczycy za nim nie przepadali, ale podbijane przez nie ludy wręcz przeciwnie). Z kolei na terenach obecnej Turcji czy Iranu jadano szarbety, czyli schłodzone soki owocowe, będące protoplastami dzisiejszych sorbetów.

Pierwsze lody wodne

W czasach późniejszych wielu twierdziło, że pomysł na lody, podobnie jak inne wynalazki, z Chin na Półwysep Apeniński przywiózł w XIII wieku Marco Polo. Dzisiejsi badacze skłaniają się jednak bardziej ku koncepcji, że lody do Włoch przynieśli Arabowie. Tak czy inaczej, przez długi czas żadna z nacji nie potrafiła wynaleźć metody na stworzenie lodów o stałej konsystencji, bliskich tym, jakie znamy dziś. Metoda zamrażania wody została rzeczywiście wynaleziona we Włoszech w XVI wieku – w 1558 roku słynny uczony Giambattista della Porta opisał ją w jednym ze swoich dzieł. Wodę należało przelać do pojemnika, a następnie umieścić w rynience wypełnionej śniegiem i obficie posypywać go solą morską. Techniki tej przez pewien czas nie stosowano do wyrobu chłodnych deserów, przydawała się jednak w badaniach naukowych. Potrzeba było kolejnego wieku, żeby na stołach pojawiły się jadalne lody o stałej konsystencji i różnych smakach. Były to wciąż lody wodne, bo powstawały poprzez zamrożenie soku owocowego. Stały się cenionym deserem dzięki dworzanom Ludwika XIV, którym przypadły do gustu. Docenili je nie tylko majętni smakosze, ale także wszelkiego rodzaju medycy, którzy kazali je stosować na przeróżne dolegliwości, w tym rzecz jasną gorączkę.

 

Czytaj więcej: TUTAJ

 

Post Author: ola